Gaur Estarronan, Gasteiztik 7 km-ra, dagoen Armendekia ganadutegiraino hurbilduko gara. Baserrian 405 behi daude eta 200 hektarea ditu, behientzako eta 3 bazkideentzako elikagaiak hazteko. Bi semeren eta hiru langileren laguntza ere badute. Gaur Yolanda ezagutuko dugu, kideetako bat.
Yolanda, zenbat denbora daramazu abeltzaintzan?
Bizitza osoa. Geure ganadutegi propioa sortu genuenetik urte batzuk igaro diren arren, gure familiek beti izan dituzte behiak, beraz, txikitatik ikusi eta bizi izan dugun zerbait da hau. Hori dela eta, ganadutegia gure bizitzako zati da eta gustatuko litzaiguke gure semeen bizitzako zati ere izatea, nahiz eta oraindik oso gazteak diren.
Zer esango zenioke abeltzaintzaren munduan hasi nahi duen jendeari?
Ganadutegian lan egitea gogorra den arren, oso ederra ere badela. Atari zabalean lan egin ahal izatea eta nire denbora kudeatu ahal izatea asko baloratzen dudan zerbait da. Egon behar da eta sakrifikatua da, baina lanpostu gehienekin gertatzen da hori, autonomoa zarenean.
Baserria kudeatzea animaliak zaintzea baino askoz gehiago da. Horregatik, bakoitzak bere lanak ditu eta koordinazio ona izan behar da guztira iritsi ahal izateko. Adibidez, ni, batez ere, administrazio-lanez eta jezteaz arduratzen naiz. Burokrazia-kontuetan egunean 2 ordu ematen ditut, batez beste.
Jose Luis, nire senarra, behiak kudeatzeaz, albaitariak hartzeaz, janaria prestatzeaz eta nekazaritzaz arduratzen da. Gure semeak laguntzera etor daitezkeenean, batez ere, makineria eta teknologia erabili behar den gaietan aritzen dira.
Gainera, sasoiaren arabera, lan gehiago izaten dugu. Hilabete gogorrenak apirila eta ekaina bitartekoak dira, behiei arreta emateaz gainera, garai gogorra delako soroan, erein egin behar baita. Irailean eta urrian artoa biltzen da eta makineria guztia prest izan behar da.
Aipatu duzu zuen behien elikagaiak hazten dituzuela. Nola kudeatzen duzue hori?
Bai, bazka gehiena guk lantzen dugu: ray grass, beza, zereala, bazka-artoa… Zikloa nahiko itxita dugu, beraz, hazten duguna gure behientzako janaria prestatzeko erabiltzen dugu. Beti erosi behar izaten da zerbait, baina albait gutxien erosten saiatzen gara, eta gertukoa. Hori Kaikun dugun filosofiaren zati da.
Behien elikadura gakoa da kalitate handiko esnea lortzeko, horregatik hartzen dugu hainbeste aintzat. Oso gantz- eta proteina-balore altuak dituen esnea lortzen dugu guk eta hori oso nabarmena da azken produktuan.
Uste duzue teknologia beharrezkoa dela abeltzaintzaren sektorean? Zer inbertsio egin duzue baserrian eta nola eragiten diote eguneroko lanari?
Gure kasuan, teknologia oso lagungarria da eta, horregatik, gure ganadutegirako makinerian inbertitu dugu. Adibidez, behientzako artoa, zerealak eta abar nahasten laguntzen digun makina bat dugu, eta hori funtsezkoa da behi-talde bakoitzaren nutrizio-beharren arabera moldatzen ditugun “4 menuak” prestatzeko.
Gainera, gure instalazioak animalien beharretara moldatuta daude, behiei albait ongizate eta konfort handiena eskaintzeko. Horregatik, lurzoruko materialak hobetu ditugu, oheak jarri ditugu, hankak zaintzeko, tenperatura kontrolatzen dugu eta abar, azken produktuak kalitate hobea izan dezan.
Laster beste inbertsio batzuk egingo ditugu, teknologia gehiago eskuratzeko, baserriaren informazioa denbora errealean eduki ahal izateko eta guztia mugikorretik kontrolatu ahal izateko. Horrela, behien lepokoak eta gure programa informatikoa sinkronizatuta, hausnarketen, susaren eta abarren jarraipena egin ahal izango dugu.
Teknologia erabiltzeak ganadutegiaren alderdi guztiak hobeto kontrolatzeko aukera ematen digu, baina ez hori bakarrik; izan ere, gazteak familia-negozioan hein handiagoan parte hartzera ere animatzen ditu.
Neurri espezifikorik hartzen duzue ingurumen-kudeaketan?
Zenbait pertsonak aurkakoa uste duten arren, ganadutegiek oso rol garrantzitsua dugu ingurumenean, azken finean, gure ingurunetik bizi baikara. Horregatik, gure soroetarako onena bilatzen dugu, lurretan ongarri kimikoak botatzea saihestuz eta mindarekin ordezkatuz. Horri esker, lurrak osaera aberatsagoa eta naturalagoa du, eta askoz jasangarriagoa eta osasungarriagoa da. Gainera, minda lurrean injektatzea ahalbidetzen duten makinetan inbertitu dugu, usain gutxiago botatzeko eta jendea gutxiago gogaitzeko. Ingurumen-gaietako araudi eta auditoretzak oso zorrotzak dira eta garrantzitsua da guztia betetzea.
