Gaur, urtarrilak 20, egun benetan berezia da donostiarrentzat! Horregatik egun honen jatorria gogoratu nahi dugu, 1830eko hamarkadatik ospatzen dena eta zenbait aldaketez bada ere, bere jatorria mantentzen duena hiria ospatzeko.
Jatorria
Ospakizunaren jatorriari buruz zenbait bertsio egon arren, gehien defendatzen denak adierazten du Donostiako Inauterien konpartsa gisa sortu zela Danborrada, zeinean parte-hartzaileek jantzi koloretsuak janzten zituzten. Jai horiek ospatzeko, urtero, goizeko hiru eta erdietan “La Fraternal” sozietatean danborrek arrada egiten zuten “Sheshenarena” joz.
Gaur egun bezala, gau osoan zehar kaleetatik joaten zen danborra jo bitartean. Baina garai hartan, goizeko zortziak heldu arte baino ez, martxa Iñigo eta Narrika kaleek bat egiten duten kantoian gelditzen zen, sokamuturraren zain.
Danborrada eta jantziak
Lehenengo konposizio herrikoei, Urra Papito, Sheshenarena, antzinako Iriyarena, Raimundo Sarriegik idatzitakoak gehitu zitzaizkien. Tradizioagatik horietako lau pieza finkatu ziren Danborradaren errepertorio klasiko gisa 1965. urtera arte: San Sebastian Martxa, Diana, Tatiago eta Iriyarena.
“La Fraternal” elkartearen lekua “Unión Artesana” elkarteak hartu zuen. 1870ean sortu zen elkarte hau eta gerra napoleonikoen garaiko armada frantsesaren, ingelesaren, espainiarraren eta portugaldarraren uniformeen jantziak gehitu zituzten.
Laten eta egurren ordez danborrak, barrilak eta suilak (ura garraiatzeko emakume donostiarrak erabilitako pertza) erabiltzen hasi ziren. Zibilak, garai batean okinez eta gaur egun sukaldariz jantzita, egurrezko pertzak jotzen zituzten.
1906An, Unión Artesana”, “Club Cantábrico”, “Sporti Clai”, “Amistad Donostiarra” eta “Euskal Billera” danborradek gure hiriko kaleetan barrena elkarrekin desfilatu zuten lehenengo aldiz.
Haurrak eta emakumeak Danborradan
Haur Danborradari dagokionez, Donostiako kaleetan lehen aldiz 1927an desfilatu zen, eta 1984an neskek parte hartzeko aukera izan zuten, hori bai, baldin eta euren sexua bereiziko dituzten xehetasunak (ile luzea eta belarritakoak) ezkutatzen bazituzten.
1980Ra arte gizonek baino ez zuten Danborra osatze, baina urte horretan, Kresala Elkarteak “urketariaren” figura sartu zuten emakumeek “suila” joz festan parte hartu ahal izateko. Hala ere, 1982an Eskaut Giak emakumeek eta gizonek Danborradan paper bera izatea lortu zuen. Emakumeek eta gizonek, nahastuta, danborra eta barrila jotzen dute sukaldariz jantzita
Gaur egun
1999an, hiri osoko danborradetako ordezkariek festaren ekitaldi ofizial nagusian hartu zuten parte, Konstituzio Plazako Bandera Igotzean, hiriko festen benetako hasiera bihurtu zena. Ekitaldia urtarrilaren 20an 00:00etan Donostia egunari ematen dio hasiera.
Gaur egun 150 elkarte baino gehiago daude, zeinetatik 140 mistoak diren eta 50 haurrez osatuta dauden.
Donostiako festa garrantzitsu honen istorioa ezagutzen zenuen? Kontaiguzu iruzkinetan zer diren zuretzat eta nola ospatzen dituzun! Ziur 2022an danborrada guztiak kalera ateratzen direla festaz goza dezagun.