Askotan, hurbiltasuna dela eta, ez dugu pentsatzen bizi garen eskualdearen berezitasunetan. Euskal Herria historia handiko lekua da, bere burua eraiki duen komunitatea. Euskal Herriari buruz esan ditzakegun bitxikerien artean hiru aukeratu ditugu: hizkuntza, gastronomia eta Frantziarekiko lotura.
EUSKARA
Euskal Herriak berezko hizkuntza du, euskaldunek maite eta altxorra balitz bezala gordetzen dutena. Zenbait ikerketak diote Euskara Erdi Aroa askoz baino lehen sortu zela. Hiztegiaren aldetik, hizkuntza erromanikoetatik maileguak hartu ditu, baina gramatika-egitura desberdina du.
EUSKAL OGIA
Euskaldunek ogi propioa dute eta, jaietan, oso tipikoa da txistorrarekin jatea. “Euskal ogiari” talo deitzen zaio eta ez du zerikusirik oraintxe bertan imajinatzen ari zaren ogiarekin. Arto-irinez, urez eta gatzez egindako oinarria du. Tradizionalki, su bizian zegoen txapa baten gainean egosten zen.
Antzina, Nafarroa iparraldeko eta Gipuzkoako euskal baserrietako ogia zen. Denbora igaro ahala, taloa ohiko elikagai izatetik, urtean zeharreko une berezietan prestatu eta kontsumitzera igaro zen. Adibidez, abenduaren 21ean ospatzen den Santo Tomaseko feriako jaki tipikoa da.
IPARRALDE
Euskal Herriak zati bat Frantziar Estatuan du. Ez zenekien? Iparralde Pirinio Atlantikoetan kokatutako lurraldea da, Gipuzkoa eta Nafarroarekiko mugakide dena, eta 300.000 biztanle ditu. Hiru eskualde nagusi ditu: Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa.
Gainera, Euskal Herriko eskualde horretan oso herri bereziak daude, hala nola Donibane Lohizune, Getaria, Bidarte edo Biarritz oso ezagunak dira ibilaldiak egiteko.
Iparralden interesgarria da hizkuntzen egoera ere. Hiriguneetan frantsesa da entzungai; landaguneetan, biztanleria gutxiago izan ohi dutenetan, gehien entzuten den hizkuntza euskara da. Gainera, bi euskalki dituzte: Lapurdi inguruko nafar-lapurtera eta zuberera.
